Zdarzają się przypadki kiedy Rodzic mówi: Byliśmy na badaniu słuchu, moje dziecko ma dobry słuch, dlaczego więc mam wrażenie, że nie słyszy dobrze, że nie rozumie tego co się do niego mówi?
Co to CAPD?
Zaburzenia przetwarzania słuchowego to nic innego jak nieprawidłowy odbiór przekazu akustycznego przy prawidłowym słuchu. To znaczy, że słuch dziecka w badaniach słuchu funkcjonuje prawidłowo, ma ono jednak problem z prawidłowym odbiorem, ze rozumieniem bodźców dźwiękowych.
Czym może objawiać się CAPD (ang. Central Auditory Processing Disorders)?
- opóźniony rozwój mowy, trudności artykulacyjne oraz
językowe; - trudności z rozumieniem dłuższych zdań, poleceń;
- trudności z prozodią;
- nadwrażliwość słuchowa;
- trudności z koncentracją (rozpraszanie się, trudność
ze skupieniem na zadaniu); - częste zmęczenie słuchowe (szczególnie po
przebywaniu w hałaśliwym otoczeniu); - zwracanie uwagi na nieistotne dźwięki (bodźce
słuchowe); - trudności z zapamiętywaniem, przez osłabioną
pamięć słuchową np. trudności z nauką wierszyków
czy zapamiętania kolejności miesięcy, ale także z
zapamiętaniem zleconych zadań, czynności do
wykonania; - trudności z czytaniem oraz pisaniem;
- trudności z nauką języków obcych;
- nadruchliwość/ agresywność/ nadmierna wrażliwość. [1]
Pamiętajmy, że nie możemy mówić o występowaniu CAPD u dzieci z wadami słuchu. W celu postawienia diagnozy, konieczne jest wcześniejsze wykluczenie obwodowego uszkodzenia słuchu (badanie np. tympanometrii i audiometii tonalnej). Dopiero po wykluczeniu uszkodzenia słuchu, możemy zacząć diagnozować w kierunku CAPD.
Na czym polega terapia?
Terapia opiera się na wdrożeniu treningu słuchu, który będzie dobrany do dziecka pod kątem jego deficytów słuchowych. Trening powinien wspierać zaburzone funkcje słuchowe. Takimi treningami, które wykorzystuje się w terapii są m.in.
- Aktywny Trening Słuchowy Neuroflow;
- Metoda Tomatisa;
- Metoda Warnkego;
- Indywidualna Stymulacja Słuchu K. Johansena IAS;
- Stymulacja Polimodalnej Percepcji Sensorycznej
(SPPS-S).
Sama terapia jednak nie wystarczy. Konieczne jest wdrożenie do środowiska domowego i szkolnego zasad, które ułatwią dziecku odbiór i rozumienie bodźców słuchowych.
Co będzie zatem przydatne?
- dziecko siedzące w pierwszych ławkach (lepszy kontakt z nauczycielem, bliżej źródła dźwięku);
- redukcja hałasu w domu, podczas nauki;
- nawiązywanie kontaktu wzrokowego z dzieckiem podczas rozmowy, upewnienie się czy dziecko rozumie komunikat;
- dbanie o ciszę podczas lekcji w szkole;
- dbanie o aktywność fizyczną, dobry sen, pełnowartościowe posiłki;
- rezygnacja/ograniczenie wysokich technologii (zwłaszcza przed snem, przed porą nauki). [2]
Przyczyna CAPD?
Nie istnieje jedna przyczyna występowania zaburzeń przetwarzania słuchowego. Nie wiadomo co dokładnie powoduje tę trudność, jednak wyróżnia się czynniki ryzyka, wśród których można wymienić m.in.: wcześniactwo, uszkodzenia centralnego układu nerwowego, częste (nieprawidłowo leczone) infekcje ucha środkowego, przerost trzeciego migdałka.
Niewątpliwie trudność ta – oprócz dostosowania środowiska domowego i szkolnego – wymaga rozpoczęcia terapii, dobranej do deficytów słuchowych.
W oparciu o:
[1]Kurkowski Z.M., Centralne zaburzenia przetwarzania słuchowego, [w:]
Surdologopedia teoria i praktyka, red. Ewa Muzyka- Furtak, 2015, wyd.
Harmonia
[2] Materiały szkoleniowe „Logopedyczny Start” Agnieszka Kaproń.