Zbliża się Dzień Dziecka, dzień wyczekiwany i uwielbiany przez wszystkie dzieci. Na rynku jest obecnie mnóstwo produktów, które cieszą oczy dzieci, już nie koniecznie kieszenie rodziców. Producenci prześcigają się w zachwalaniu swoich rzeczy, niekiedy zwracając uwagę na korzyści edukacyjne jakie niesie za sobą zabawa danym produktem. Coraz częściej zabawki są elektryczne, mają różne funkcje grające, świecące. Często widzimy na półkach tablety, telefony, komputery w postaci zabawek.

Świat idzie do przodu, technologia również, jednak czy to wszystko jest dobre dla naszych dzieci? Czy nie lepsze byłyby tradycyjne klocki, lalki, autka, artykuły plastyczne?

Zabawki grające, świecące przyciągają uwagę dzieci i angażują do pracy szczególnie prawą półkulę mózgu, która odpowiada za odbiór i przetwarzanie bodźców dźwiękowych (niejęzykowych) i bodźców obrazowych. Nie angażują przez to lewej półkuli mózgu, która w dużej mierze odpowiada za bodźce językowe, za mówienie. Zbyt częsta stymulacja prawej półkuli i ograniczenie tym samym rozwoju lewej półkuli, prowadzić może do opóźnień w rozwoju mowy czy trudności w nauce.

Nie zaleca się (zalecenia WHO – Światowa Organizacja Zdrowia) udostępniania wysokich technologii dzieciom poniżej 3 r. ż. , a grające, elektroniczne zabawki się do nich zaliczają.

Jaką rolę ma spełniać zabawka?

Zabawki tradycyjne, czyli klocki, lalki czy autka mają jedną podstawową zaletę – są proste, dzięki czemu angażują wyobraźnię dziecka. Zachęcają dziecko do interakcji z innymi osobami (dorosłymi czy też rówieśnikami). Bawiąc się takimi zabawkami dzieci rozwijają mowę czynną, uczą się relacji społecznych, dialogu, wymiany zdań. Zabawa to bardzo ważny etap w rozwoju dziecka. Oprócz korzyści językowych czy poznawczych, ma walor społeczny, buduje więzi między dzieckiem a rodzicem/rodzeństwem. Zabawki elektroniczne przez swoją dużą atrakcyjność wizualno-dźwiękową powodują, że dziecko zazwyczaj nie potrzebuje już partnera (w postaci osoby dorosłej lub rówieśnika) do zabawy. Jego uwagę pochłaniają bodźce wzrokowe i dźwiękowe jakie oferuje zabawka.

Jakie zabawki korzystnie wpływają na rozwój dziecka?

• książki – to prezent, który będzie rozwijał wyobraźnię, kreatywność dziecka, poszerzy zasób słownictwa czynnego i biernego, pozytywnie wpłynie na budowanie więzi z rodzicem, który czyta. W zależności od zainteresowań i wieku dziecka wybierzemy inną. Dla najmłodszych polecić można serię Pucio np. Pucio uczy się mówić. Zabawy dźwiękonaśladowcze dla najmłodszych czy też Buba i jego świat autorstwa Anny Zając. W mojej ocenie rewelacyjne są również książki autorstwa Herve Tulleta. Pamiętajmy jednak, że książka powinna być dobrana do wieku dziecka, aby treści w niej zawarte nie były za trudne. Warto również przy wyborze zwrócić uwagę na to, czym interesuje się dziecko. Może będą to dinozaury albo kosmos, wtedy łatwiej będzie nam dokonać wyboru. Książki są ponadczasowe i nie ulegają wpływom mody, tak jak to się często dzieje z zabawkami elektronicznymi.

• klocki – ta prosta zabawka nie tylko rozwija wyobraźnię i kreatywność, ale również usprawnia orientację w przestrzeni, planowanie, motorykę małą, koordynację wzrokowo-ruchową, uczy współdziałania, pracy zespołowej. Budując z klocków dziecko czerpie zdecydowanie wiele korzyści rozwojowych. Pamiętajmy jednak, by klocki były dostosowane do wieku i możliwości dziecka.

Wszystkie zabawki powinny być dobierane do wieku i możliwości dzieci. Zbyt małe elementy, które mogą zostać połknięte zagrażają życiu i zdrowiu dziecka.

• lalki i autka – każdy z nas wie, ile potrzeba zaangażowania, by stworzyć ciekawą zabawę lalką czy autkami. Przecież auto może mieć garaż, w którym będzie naprawiane/może jechać do pracy a po pracy na zakupy/lalka może być mamą, która gotuje obiad… Możliwości jest mnóstwo, ważne jest to, jak bardzo dziecko musi zaangażować się językowo, jak działa jego wyobraźnia, jak rozwijają się umiejętności społeczne i poznawcze.

• zabawki angażujące motorykę dużą – rower, hulajnoga, piłka, latawiec, łyżwy, rolki – są to prezenty, które wpływać będą pozytywnie na rozwój fizyczny dziecka. Są praktyczne i mogą służyć lata.

• różnego rodzaju puzzle, układanki – rozwijają percepcję wzrokową, myślenie przyczynowo-skutkowe, koordynację oko-ręka.

• ciastolina, plastelina, farby i inne artykuły plastyczne – dają możliwość ćwiczenia sprawności rąk, palców (motoryka mała), pobudzają wyobraźnię i rozwijają zdolności plastyczne.

• instrumenty – flet, gitara, keyboard i inne w zależności od wieku i preferencji dziecka – rozwijają poczucie rytmu, umuzykalniają.

Jakie zabawki/prezenty nie wpływają pozytywnie na rozwój dzieci?

• tablety, smartfony, komputery;
• zabawki elektroniczne – grające, świecące;
• chodziki (często dzieci jeszcze nie są gotowe do chodzenia a już są wkładane w chodziki, które wpływają na kształtowanie się nieprawidłowego wzorca chodu, co w konsekwencji prowadzić może do wad postawy);
• kubki niekapki (nadużywane powodować mogą wady zgryzu i wady artykulacyjne);
• książki elektroniczne (które same czytają, często w obcym, zniekształconym brzmieniowo języku).

Wybierając zabawki dla dzieci pamiętajmy, że zabawa stanowi większą część codzienności dziecka. To czym dziecko będzie się interesować w dzieciństwie, w jakiejś mierze będzie go kształtowało, jego zdolności poznawcze, językowe, społeczne. Wybierajmy mądrze, nie koniecznie zgodnie z modą! 🙂